Wykształcenie jest tym, co przetrwa, kiedy już zapomnimy to, czego się nauczyliśmy. (B.F.Skinner)

HORRENDUM: PUNKTY ZA ZACHOWANIE

piątek, 25 kwietnia 2014 Dodał:

O punktach za zachowanie miałem okazję nieraz dyskutować i z nauczycielami, i z rodzicami, i z dziećmi. Nieszczęście owo jest dość popularne, a może nawet coraz popularniejsze (choć to tylko wrażenie, a nie wiedza oparta na danych).

Najczęściej rzecz polega na zbudowaniu mniej lub bardziej skomplikowanego systemu, który pozwala przyznawać punkty dodatnie lub ujemne za takie lub inne zachowania, a na koniec – dzięki szybkiemu ich zsumowaniu – otrzymujemy ocenę wyrażoną w ministerialnej skali, gdzieś między nagannym a wzorowym. Nie będę teraz dociekał, dlaczego rozmaite szkoły sięgają po ten horrendalny pomysł. Zbiorę natomiast podstawowe argumenty, które – moim zdaniem – przesądzają o tym, że ten deprawujący system należy zewsząd rugować tak szybko, jak tylko to możliwe.

Dla programu „Solidarna Szkoła”, organizowanego przez Centrum Edukacji Obywatelskiej i Europejskie Centrum Solidarności, przygotowałem zestaw projektów i gier edukacyjnych (tu można je zobaczyć), a przy okazji poproszono mnie o wpis na blogu projektu. Wpis zrobiłem, a teraz przenoszę go tutaj, bo ostatnio sporo podczas szkoleń rozmawialiśmy o wymaganiach – a ten wpis o wymaganiach właśnie, nie tylko o „Solidarności”, choć od niej się zaczyna…

Z rozmaitych powodów pierwsza „Solidarność” (pierwsza, to znaczy ta z lat 80.) budziła podziw na świecie i jest na świecie po dziś dzień źródłem inspiracji. Tym, co zaskakiwało wielu, był ujawniający się w działaniach ruchu paradoks „samoograniczającej się rewolucji”. Ile razy w historii toczyły się rewolucje, tyle razy mieliśmy do czynienia z narastającą falą, która załamywała się dopiero w jakichś tragicznych wydarzeniach. W Polsce rewolucja samoograniczała się, choć i tak skończyło się stanem wojennym – nie tyle jednak z powodu radykalizacji ruchu, ile z powodu braku wyobraźni u przedstawicieli reżimu. Zdolności samoograniczania się zabrakło komunistom.

Wartość samoograniczenia wspominam, bo wśród wielu wartości, które przywołuje się na naszym blogu w kontekście „Solidarności”, tej akurat brakuje. Tymczasem rzecz jest ważna, zwłaszcza tam, gdzie pojawia się władza, czyli np. w szkole.

Mały Książę rozmawiał kiedyś z królem, pamiętacie?

CZY DOBRE OCENY ZAWSZE SZKODZĄ?

sobota, 15 czerwca 2013 Dodał:

Wszystko zaczęło się w klasie 2 szkoły podstawowej na zebraniu rodziców. To była klasa mojej starszej córki i grupa rodziców zażądała tam wprowadzenia ocen. „Będzie wiadomo, jak moje wypada na tle innych” – mówiła jedna z mam. „Oceny zmotywują je do nauki” – przekonywała inna. Głupstwo goniło głupstwo.

Kłopot w tym, że ten model myślenia, który zakłada, że zewnętrzna nagroda jest właściwą motywacją upowszechnia się także wśród nas nauczycieli. W desperacji opowiadamy, jakie nadzieje pokładamy we wręczaniu znaczków, naklejek, liczeniu punktów i wystawianiu ocen. „I to przyniosło efekty” – słyszę nieraz konstatację, od której cierpnie mi skóra. Te „sukcesy” mogą się bowiem okazać zabójcze dla wewnętrznej motywacji dzieci. Uzyskujemy krótkotrwałą satysfakcję, ale dzieci tracą.

Nagrobek motywacji wewnętrznej albo tzw. tablica motywacyjna (Źródło: Internet)

Nagrody zewnętrzne prowadzą do efektu „nadmiernego uzasadnienia”. W znanym eksperymencie dwóm grupom dzieci zaproponowano malowanie, ale w jednej za rysunek nagradzano dyplomem, w drugiej zaś zrezygnowano z jakiegokowiek wzmocnienia. Badacze obserwowali następnie, jak zachowywały się tak warunkowane dzieci, kiedy przestano je nagradzać. O zgrozo dostrzegli, że te, które otrzymywały dyplomy przestały spontanicznie podejmować aktywność, a te, które rysowały „bez nagrody” nadal chętnie to czyniły dla samej przyjemn

ości malowania. Motywacja zewnętrzna zabiła wewnętrzną.

To dlatego drżę, kiedy moja młodsza córka przynosi ze szkoły zdobycz w postaci „słoneczka” czy „zielonego światełka”.

Jak chciałbym, aby moje dzieci były motywowane?

Bliski mi jest model Kellera. Jestem zmotywowany do nauki, kiedy spełnione są cztery warunki, a mianowicie:

TOP